माहिती अधिकार

माहिती अधिकार अधिनियम 2005 कलम 4 (1) (ख) मधील तरतूदीनुसार 17 बाबी (स्वयं प्रकटीकरण) बाबत माहिती.

केंद्रीय माहितीचा अधिकार अधिनियम 2005 कलम 4 (1 ) (ख) रंगभूमी प्रयोग परिनिरीक्षण मंडळ, कार्यालयाची रचना, कार्य व कर्तव्ये यांचा तपशील

कलम 4 (1) (ख) (एक)

कलम 4 (1) ( ख) (दोन)
रंगभूमी प्रयोग परिनिरीक्षण मंडळ या कार्यालयातील अधिकारी व कर्मचारी यांच्या अधिकारांचा तपशील.
अ

रंगभूमी प्रयोग परिनिरीक्षण मंडळ या कार्यालयातील अधिकारी व कर्मचारी यांच्या कर्तव्याचा तपशिल.

कलम 4 (1) (ख) (तीन)
कार्यालयाच्या निर्णय घेण्याच्या प्रक्रियेत अनुसरण्यात येणारी कार्यपध्दती,

कामाचे स्वरुप :- रंगभूमी प्रयोग परिनिरीक्षण मंडळाची रचना, कार्य व कर्तव्य यांचा तपशिल
सार्वजनिक मनोरंजनाच्या कार्यक्रमाचे पूर्वपरिक्षण करण्यासाठी मुंबई पोलिस अधिनियम 1951 मधील कलम 33

1. (wa)(iii) अन्वये दिंनाक 05 जानेवारी 1954 रोजीच्या अधिसूचनेनुसार गृह विभागामार्फत रंगभूमी प्रयोग परिनिरीक्षण मंडळाची स्थापना करण्यात आलेली आहे. सार्वजनिक मनोरंजनाच्या जागा ( सिनेमाव्यतिरिक्त) आणि सार्वजनिक मनोरंजनाचे प्रयोग मेळे व तमाशा धरुन यांना अनुज्ञप्ती देणे व त्यावर नियंत्रण ठेवणे - नियम 1960 व सुधारीत नियम 1974 मधील नियम 137 ते 145 (अ) अन्वये रंगभूमी मंडळाची कार्यपध्दती तसेच अनुसरावयाची सर्वसाधारण तत्वे निश्चित करण्यात आली आहेत.
2. सदर कार्यपध्दतीनूसार मंडळाकडून सार्वजनिक ठिकाणी सादर होणा-या मनोरंजनाच्या (नाटक/ एकांकिका/ लोकनाटय/तमाशा /वग/ मेळे इत्यादी) कार्यक्रमासाठी नागरिकांनी सादर केलेल्या लिखाणांचे अशासकीय सदस्यांकडून पूर्वपरिक्षण करुन त्यांना अध्यक्षांच्या मान्यतेने कायमस्वरुपी योग्यता प्रमाणपत्र (Suitability Certificate) देण्यात येते.
3. सार्वजनिक करमणूकीच्या कार्यक्रमांमुळे सार्वजनिक सुव्यवस्था, सभ्यता ,नितीमत्ता तसेच देशाचे सार्वभौमत्व आणि सुरक्षितता, एकात्मता यांना बाधा येणार नाही. व कोणत्याही प्रकारे कायदयाचे उल्लघन होणार नाही. याची दक्षता घेणे हा पूर्वपरिक्षणामागचा उद्देश आहे. या उदिष्टपूर्तीसाठीच आधारभूत संहितेच्या लिखाणाचे पूर्वपरिक्षण मंडळाकडून करण्यात येते.
   सन 1972 मध्ये हे मंडळ गृह विभागाकडून तात्कालीन सामाजिक न्याय क्रिडा व सांस्कृतिक विभागाकडे हस्तांतरीत करण्यात आले. सन 2006 मध्ये सांस्कृतिक विभाग सामाजिक न्याय विभागापासून वेगळा झाला आणि तेव्हा पासून हे मंडळ सांस्कृतिक कार्य विभागाच्या अखत्यारित कार्यरत आहे. मुंबई पोलीस अधिनियम 1951 च्या अंतर्गत असलेल्या Rules For Licencing & Contrding Places Of Public Amusements 1960 च्या नियमांमध्ये 1974 मध्ये सुधारणा करण्यात आल्या, त्यानुसार सार्वजनिक मनोरंजनाच्या जागा (सिनेमाव्यतिरिक्त) आणि मेळे, व तमाशा धरुन, सार्वजनिक मनोरंजनाचे प्रयोग आणि अनुज्ञप्ती देणे व त्यावर नियंत्रण ठेवणे ( 9 वी सुधारणा ) नियम 1974 मधील नियम 137 ते 145 (अ) नुसार मंडळाचे कार्य चालते.
4. रंगभूमी मंडळावर अध्यक्ष व अशासकीय सदस्यांची नियुक्ती शासनामार्फत केली जाते. व ही नियुक्ती तीन वर्षासाठी ‍किंवा शासन आदेशित करील त्या कालावधी पर्यंत असते. पर्यटन व सांस्कृतिक कार्य विभाग शासन निर्णय क्र. एसपीबी-2022/ प्र.क्र. 44/ सां.का. 1/ दिंनाक 13 ऑक्टोबर 2022 नुसार रंगभूमी प्रयोग परिनिरीक्षण मंडळावरील अशासकीय सदस्यांच्या नियुक्तीबाबतची कार्यपध्दत निश्चित करण्यात आली आहे. मंडळाकडे येणा-या लिखाणाचे (Scripts) परिक्षण सदस्य करतात व अध्यक्षाच्या मान्यतेने सार्वजनिक ठिकाणी कार्यक्रम सादर करण्यासाठी मंडळातर्फे प्रमाणपत्र दिले जाते. सन 1954 पासून परिनिरीक्षण झालेल्या नाटक/एकांकिका/तमाशा/मेळा/ इत्यादीच्या संहिता व इतर दस्तावेज पुराभिलेख संचालनालयाच्या अभिलेख कक्षात तसेच रंगभूमी मंडळाच्या चित्रनगरी गोरेगांव, मुंबई येथील अभिलेख कक्षात जतन करुन ठेवण्यात येतो व सदर दस्तावेजाचे संगणकीकरण (Digitization ) करण्यात येते.
5. रंगभूमी मंडळातील अशासकीय सदस्यांकडून मराठी व हिंदी भाषेतील लिखाणांचे ‍ परिक्षण केले जाते या व्यतिरिक्त गुजराती, कोकणी, मळयालम, तामिळ, तेलगू, उर्दु, बंगाली, तुलु, राजस्थानी,सिंधी पंजाबी, इत्यादी लिखाणांचे पूर्व परीक्षण करण्यासाठी मानसेवी वाचकांची नियुक्ती मंडळाच्या अध्यक्ष याचे कडून केली जाते.
6. पूर्व परिक्षणाची कार्यपध्दती :-
   • अर्जदाराने मंडळाच्या कार्यालयातून नमुना “ आय फार्म” ( अर्जाचा छापील नमुना) प्राप्त करुन त्यातील संपूर्ण तपशील भरुन व अर्जाला रुपये 2 चा न्यायालयीन शुल्क मुद्रांक (कोर्ट फी स्टॅम्प) लावून तो अर्ज लिखाणाच्या दोन प्रतीसह या कार्यालयाकडे टपालाने/स्वत: सादर करता येईल.
     सदर अर्जाचा नमुना ( आय फॉर्म) मंडळाच्या mumbairangbhumi@gmail.com या Email Site वर ही संपर्क साधून प्राप्त करता येईल.
   • पूर्वपरिक्षणाचा अर्ज www.aaplesarkar.mahaonline.gov.in या संकेत स्थळावरुन Online पध्दतीने ही सादर करता येतो.
   • लिखाणाच्या प्रती स्पष्ट व सुवाच्च अक्षरात कागदाच्या एकाच बाजूला लिहिलेल्या अथवा टंकलिखित केलेल्या आणि व्यवस्थित आवरण घातलेल्या असणे आवश्यक आहे.
   • पूर्वपरिक्षण शुल्क केवळ रोखीने अथवा मनिऑर्डरने स्वीकारले जाईल. ते चलन/चेक/ पोस्टल ऑर्डर किंवा इतर पध्दतीने स्वीकारले जात नाही.
   • अर्ज प्रत्यक्ष सादर करताना कार्यालयीन वेळेत दुपारी 5.00 पर्यंत पूर्वपरीक्षण फी सह स्वीकारला जाईल.
   • सर्व आवश्यक बाबीची पूर्तता झाल्याखेरीज परिक्षणाबाबत पुढील कार्यवाही केली जाणार नाही.
7. सार्वजनिक ठिकाणी होणारा कोणताही मनोरंजनाचा कार्यक्रम ज्याला संहिता आहे तसेच ज्या कार्यक्रमांना संहिता नाही तथापि, निश्चित केलेले निवेदन/ सारांश (Synopsis) आहे अशा कार्यक्रमांना रंगभूमी प्रयोग परिनिरीक्षण मंडळाचे योग्यता प्रमाणपत्र घेणे आवश्यक आहे. यास्तव पर्यटन व सांस्कृतिक कार्य विभाग मंत्रालय, शासन निर्णय क्र. एसपीबी-2016/ प्र.क्र.244/ सां.का.1 दिंनाक 27 ऑक्टोबर 2017 अन्वये रंगभूमी प्रयोग परिनिरीक्षण मंडळाकडून देण्यात येणा-या कार्यक्रमांच्या संहितांना मान्यता/ योग्यता प्रमाणपत्र घेणे आवश्यक असलेल्या बाबी निश्चित केलेल्या आहेत. त्या पुढील प्रमाणे:-

   अ.क्र.	मंडळाची मान्यता/ योग्यता प्रमाणपत्र घेणे आवश्यक असलेल्या बाबी.
   1	नाटक : प्रायोगिक/ व्यावसायिक
   2	एकांकिका
   3	लोकनाटय ( 2 किंवा 3 अंकासाठी)
   4	तमाशा /वग
   5	संगीतबारी मराठी गीते
   6	मेळे
   7	प्रमाणपत्राची नक्कल
   8	संबंधित व्यक्तीना नाटयसंहिता उपलब्ध करुन देणे
   9	शीर्षक बदल
   10	पुरस्कार वितरण सोहळयामध्ये होणा-या मनोरंजनाच्या कार्यक्रमांची संहिता ( Script) तसेच निवेदन/ रुपरेषा/ सारांश (Synopsis).
   11	जे मनोरंजाचे कार्यक्रम सार्वजनिक ठिकाणी सादर केले जाणार आहेत व ज्यांना संहिता अथवा सारांश ( Synopsis) /निवेदन/निश्चित रुपरेषा आहे असे सर्व कार्यक्रम.

   उपरोक्त तक्त्यात नमुद केलेली यादी ही सर्वसमावेशक नाही कारण, भविष्यात विविध नाविन्यपूर्ण असे मनोरंजाचे कार्यक्रम सार्वजनिक ठिकाणी आयोजित केले जातील. त्यामुळे कार्यक्रमाचे आयोजन करताना. कायदयाचे उल्लंघन होणार नाही/राज्याची सुरक्षितता, सार्वजनिक सुव्यवस्था, सभ्यता किंवा नितीमत्ता यांस बाधा येणार नाही/न्यायालयाचा अवमान होणार नाही, हा योग्यता प्रमाणपत्र देण्यामागील मूळ उद्देश विचारात घेऊन, सार्वजनिक ठिकाणी होणारा कोणताही मनोरंजनाचा कार्यक्रम ज्यास संहिता (Script) आहे अथवा कार्यक्रमास निवेदन/ सारांश (Synopsis) आहे अशा कार्यक्रमांना रंगभूमी प्रयोग परिनिरीक्षण मंडळाचे योग्यता प्रमाणपत्र घेणे बंधनकारक आहे.

   सध्या या मंडळावर 1 अध्यक्ष व 44 सदस्य आहेत. अध्यक्षांना दरमहा रुपये 15,000/- व सदस्यांना दरमहा रुपये 2,500/- मानधन देण्यात येते. इतर भाषेचे पूर्वपरिक्षण करणा-या मानसेवी वाचकांना तीन अंकी नाटकाला रुपये 100/- व इतर लहान लिखाणासाठी रुपये 50/- मानधन दिले जाते.

8. पर्यटन व सांस्कृतिक कार्य विभाग, मंत्रालय शासन निर्णय एसपीबी-2010/प्र.क्र. 291/ सां.का. 1 दिंनाक 12 ऑक्टोबर 2010 अन्वये रंगभूमी प्रयोग परिनिरीक्षण मंडळाकडून सार्वजनिक करमणूकीच्या कार्यक्रमांसाठी योग्यता प्रमाणपत्राकरिता आकारण्यात येणारे पूर्वपरिक्षण शुल्क खालील प्रमाणे निश्चित केलेले आहे.

   अ.क्र.	लिखाणाचा तपशील	परिक्षण शुल्क
   1	नाटक - प्रायोगिक व्यावसायिक	रु. 250/- रु. 1000/-
   2	एकांकिका	रु. 100/-
   3	लोकनाटय ( दोन किंवा तीन अंकासाठी)	रु. 250/-
   4	तमाशा/ वग	रु. 100/-
   5	संगीतबारी- मराठी गीते	रु. 250/-
   6	मेळे	रु. 100/-
   7	सप्ततारांकित हॉटेल 3 स्टार/ 4 स्टार/ 5 स्टार/ क्लब/जिमखाना या ठिकाणी चालणारे मनोरंजनाचे कार्यक्रम	रु. 1000/-
   8	प्रमाणपत्राची नक्कल	रु. 100/-
   9	संबंधित व्यक्तीना नाटयसंहिता उपलब्ध करुन देणे	रु. 100/-
   10	शीर्षक बदल	रु. 100/-

9. इतर तपशिलाबाबत :-
   सचिव, रंगभूमी प्रयोग परिनिरीक्षण मंडळ, महाराष्ट्र शासन, कार्यालयांच्या इतर तपशिलाबाबत खालील पत्यावर संपर्क साधावा.
10. कार्यालयाचा पत्ता :- 2 रा मजला ठाकरशी हाऊस, शुरजी वल्लभदास मार्ग, बेलार्ड इस्टेट मुंबई - 400 001
    Email id :- mumbairangbhumi@gmail.com
    दूरध्वनी क्रमांक :- 022- 35102885

मंडळाचे पदाधिकारी :-